We stelden de vraag een analyse te starten of Lummen baat zou hebben bij een fusie of niet.

In april 2021 hebben we met Groen Lummen de kat de bel aangebonden. We vroegen in de gemeenteraad om een onderzoek op te starten of Lummen er baat bij zou hebben om in een fusie te stappen. Het was onze vraag om met open geest en niet vooringenomen te bekijken of een fusie wenselijk zou zijn, en naar welke andere gemeenten dan gekeken moet worden.

Het bestuur aanvaardde wel om een bestuurskrachtanalyse op te starten, maar nam al onmiddellijk een voorafname op het besluit. Ze wilden sowieso geen fusie en enkel breder samenwerken met Herk-de-Stad en Halen. Een fusie of samenwerking met andere gemeenten werden al bij voorbaat uitgesloten.

Een bestuurskrachtanalyse analyseert een gemeente en haar diensten om daarmee de inschatting te maken of de gemeente sterk genoeg staat om de nodige dienstverlening te blijven verzorgen. De uitdagingen zijn namelijk nu al groot voor de gemeentes en zullen in de toekomst alleen maar groter worden wanneer zij nog meer opdrachten doorgeschoven krijgen van het hogere niveau.

In maart 2023 werd er zodoende een bestuurskrachtanalyse voorgesteld die de 3 gemeentes, Lummen, Halen en Herk-de-Stad, onder de loep genomen heeft. De algemene conclusies zijn dat de gemeenten nog voldoende bestuurskracht hebben, maar dat Herk-de-Stad en vooral Halen nu al aan hun limiet zitten. En het ziet er, volgens het rapport, naar uit dat de taken en opdrachten in de (nabije) toekomst tegelijk talrijker en complexer zullen worden.

Besluit: “Elk bestuur heeft op dit moment nog voldoende bestuurskracht, maar de druk is afhankelijk van het bestuur wel (vrij) groot aan het worden, en de ruimte om extra (verplichte of beleidsmatige) taken correct en kwalitatief op te nemen is vaak beperkt.”

Wanneer de vraag aan bod komt welk antwoord hieraan gegeven moet worden, stellen de onderzoekers vast “dat er op politiek strategisch vlak een grotere voorkeur heerst voor een eerste verkenning van elkaars capaciteiten in een intergemeentelijke samenwerking.” Met andere woorden: de besturen waarmee gesproken werd, willen geen fusie. Men gaat liever energie steken in het opzetten van een intergemeentelijke samenwerking.

Volgens ons, Groen Lummen, was dat het moment om wél de kaart van de fusie te trekken. Nu was er bovendien nog een financiële stimulans vanuit de Vlaamse regering. En dan kon er verder gewerkt worden aan een gestroomlijnd gemeentelijk apparaat. Uiteraard zou dat ook gevolgen hebben voor het aantal politieke mandaten. We vrezen dat daar het schoentje nijpt. Zo blijven we nu achter met 3 politieke baronieën waar het personeel het water aan de lippen heeft staan en de bevolking niet de optimale dienstverlening krijgt.